“And olsun ki, sizi biraz korku ve açlik; mallardan, canlardan ve ürünlerden biraz azaltma ile imtihan ederiz. Ya Muhammed, sabredenlere müjde ver!” (Bakara, 155)

Bütün dinlerde, özellikle Ilahi ve semavi dinlerde agiz, bogaz ve mide önemlidir. Agizdan çikan ses ve sözler kadar agza giren ve mideye inen gidalar da mühimdir. Onun için de, agizdan çikana da agza girene de dikkat etmek gerekir. Sözlerin en güzeli kelime-i tevhid agizdan çikar ama sözlerin en çirkini küfür ve inkar da oradan çikar. Ayni sekilde helal lokma da haram lokma da agza girer, mideye iner, kana karisir, vücuttaki bütün hücrelere yayilir. Helal lokma rahmetin kaynagi olurken haram lokma azabin tohumu olur; bedenin, organlarin, kalbin ve huyun olusumunda tesir eder.

Bundan dolayi Islam’da mü’minlerin yeme ve içmeleriyle ilgili hükümler yer alir. Kur’an’dan baska en güvenilir hadis kitaplarinda, Kitabü’l-Et’ime ve’l-Esribe basligi altinda söz konusu hükümler açiklanir.

Yenmesi ve içilmesi helal, mübah ve müstehab olan gida maddeleri bulundugu gibi haram ve mekruh olanlar da vardir. Allah Resulü’nün yedikleri ve içtikleri seyleri tercih güzel bir seydir; özellikle yeme ve içmenin miktari ve keyfiyeti hususunda mü’minlerin Allah Resulü’nü, O’nun (sas) bu konudaki tavsiye ve uyarilarini dikkate almalari iki cihan saadeti bakimindan önemlidir. Mü’minin maddeten ve manen, bedenen ve ruhen saglikli olmasinda bu husus oldukça etkilidir. Bu tavsiye ve uyarilara uymak Hak Tealanin rizasini ve yakinligini kazanmaya vesile olur. Kur’an-i Kerim’de, “Yeryüzündeki her seyi sizin için yaratan O’dur.” (Bakara, 29) “Ey iman edenler, sizin için yarattigimiz helal ve hos seyleri yiyiniz.” (Bakara, 60, 168, 172; Maide, 88) “De ki, Allah’in kullari için yarattigi nefis riziklari kim haram kilabilir?” (Araf, 32) “Yiyiniz, içiniz ama israf etmeyiniz, hiç süpheniz olmasin ki Allah israf edenleri sevmez.” (Araf, 31) buyurulmustur.

Haram yiyecekler ve içecekler iki türlüdür. Özü itibariyle (li-aynihi) haram olanlar: Domuz eti ve sarap gibi. Esas itibariyle haram olmadigi halde arizi bir sebeple haram olanlar: Baskasinin mülkü olan bir gidayi veya içilen seyi onun izni ve rizasi olmadan tüketmek gibi.

Dindar mü’minler kesin bir zaruret olmadikça bu nevi haramlardan hatta haramligi süpheli olan seylerden titizlikle kaçinirlar. Onlarin üzerinde durduklari husus helal mallarin ve gida maddelerinin tüketim miktari ve seklidir. Hak Teala, “Yiyiniz, içiniz ama israfa kaçmayiniz.” mealindeki ayetle el emegi, alin teri, helal gida maddelerinin de israf etmeden, hesapli ve idareli bir sekilde tüketilmesini istemektedir.

(Yazinin tamami Ilim ve Irfan dergisi Subat (2015) sayisinda.)