Allah Teala insani yeryüzünde halife olsun diye yaratmistir. (Bakara, 30) Insan, yeryüzünde Allah’in halifesidir. (Gazzali, Ihya, cilt 1, s. 20) Maksat insanin yeryüzünü imar etmesi ve mamur hale getirmesidir. (Hud, 61; Rum, 9; Fatir, 37) Imardan maksat yol ve köprü yapmak, ibadethaneler insa etmek gibi kamunun hayatini kolaylastiran ve ev gibi bireylerin emniyet içinde ve rahat bir sekilde yasamalarini saglayan hususlardir. Yol, köprü, su kanali, pinar, hisar, kale gibi kamu ile ilgili hususlar bu yazinin konusu degildir. Yazinin konusu mesken (seken, Nahl, 80) ev ve benzeri barinma yerleri ve binalaridir. Bu tür barinma yerleri ve yapilar da sirf dini ve ahlaki açidan ele alinacaktir.
Insanlar baslangiçtan beri gidaya ve elbiseye muhtaç olduklari gibi barinaklara ve meskenlere de muhtaç olmuslardir. Beslenme, giyinme ve barinak insanlar için zaruridir, hayatin olmazsa olmazlaridir. Bu sebeple en eski tarihlerden itibaren söz konusu üç husus bütün toplumlarda farkli biçimlerde ortaya çikmistir. Insanlar, barinaklar ve evler insa etmeden evvel barinmaya elverisli magaralari ve benzeri korunaklari barinma ve siginma yerleri olarak kullanmislar, daha sonra çadir gibi seyyar meskenler edinmisler, daha sonra da belli bir toprak parçasi üzerinde sabit evler yapmislardir.

(Yazinin devami Ilim ve Irfan dergisinin Aralik, 2021 sayisinda.)