Anadolu’nun Müslümanlastirilmasi Alp Erenler dedigimiz bu Allah dostlarinin gayreti ve himmeti ile mümkün olmustur. Müslümanligimizin temeli tasavvufî duyarlikla yani tarikat marifetiyle atilmistir. Ermislerimiz, ayni zamanda topragimizin mührüdür. Ilk dönem Allah dostlarinin diger bir özelligi menkibeleri ile de irsad ve teblig vazifesi yapmis olmalaridir. Onlarin bir ayagi seriatte diger ayagi tarikattedir. Mürsid-i kamil olarak yolun yolunu, yolun içindeki yolu göstermislerdir. 

Halk arasinda yüzlerce menkibeleri anlatilir ve bu menkibeler onlarin harikulade olaylar göstermesi ile ilgili olmaktan ziyade, Islamî hakikatlerin ögretildigi olaylardir.
Haci Bektas-i Veli Hazretlerinin Makâlât adli eseri, Besmele ve Fatiha Tefsiri böyle eserlerdir.

Haci Bektas-i Veli Hazretleri Makâlât’in girisinde insanin yaratilisina, imanin mahiyetine, nefsin hilelerine dair bir menkibe anlatir. Insanlarin kolaylikla anlamalari için Kur’anî hakikatler bir hikaye seklinde anlatilmistir. Hazret, Kur’an-i Kerim’de birçok ayette geçen Hz. Adem’in yaratilisi ve seytanin hikayesini hem ögretiyor hem serh ediyor:  

“Hak Teala Iblis'e sordu: Niçin Adem'e secde etmedin?

O zaman Iblis söyle cevap verdi: Beni atesten, onu ise çamurdan yarattin.
Yani, "Sen beni atesten, onu topraktan yarattin. Bu yüzden benim hammaddem onunkinden üstündür. Ben yaratilista ondan yücey¬im, bu yüzden Adem'e secde etmedim." dedi ve gururlandi.

Hak Teala da onu huzurun¬dan kovdu. Önceleri Allah'a yakin iken adi Haris'ti sonra mahrûm, saskin ve mel’un oldu. Adi da seytan ve Iblis oldu.”

(Yazinin tamami Ilim ve Irfan Dergisi Subat 2013 sayisinda)