Tasavvufun Kuzey Afrika’daki en büyük temsilcilerinden Ebu Muhammed bin Abdüsselam bin Mesis (Besis) El-Haseni Hazretleri zamaninin essiz bir günesidir. Bugünkü Fas sinirlari içinde dogdugu tahmin edilen büyük sufinin dogum tarihi konusunda ihtilaf vardir. Bir rivayete göre 1198 yilinda dogdugu söylense de kesin bir sey söylemek mümkün degildir. Ibn Mesis’in dogumuyla birlikte harika haller baslamistir.
Bunlardan ilki Abdülkadir Geylani Hazretlerinin Ibn Mesis’in dogdugu gün isittigi sestir: “Ya Abdülkadir, elini magrib ehlinden çek. Çünkü bugün magribin kutbu dünyaya gelmistir.” Abdülkadir Geylani Hazretleri magribin Cebeliâlem mevkiindeki Ibn Mesis’in evine giderek ona hayir duada bulunmustur.
Tasavvufi hayata çocukluk yillarinda baslayan sufi, yedi yaslarinda kendini ibadete vermistir. Din ilimlerini ögrenmis ve genç yasta kesf mertebesine ulasmistir. 13 yasina gelmeden Kuran-i Kerim’i ezberlemistir. Daha sonra Fas yöresinde on alti yil süren bir seya¬hate çikarak tasavvufi bilgi ve tecrübesini arttirmistir. Bir rivayete göre bu seyahati sirasinda konakladigi bir magaraya Abdurrahman bin Hüseyin ez-Zeyyat gelerek kendisini yedi yasindan beri manen terbiye ettigini söyleyince ona intisap etmistir. Bir baska rivayete göreyse tasavvuf hirkasini Ebu Medyen et-Tilimsani’den giymistir. Yüce makamlar elde eden Ibn Mesis, Allah’tan baska hiçbir siginak istemedigi için halkin kendisine meyletmesinden Allah’a siginmistir.
En büyük talebelerinden Ebü’l-Hasan es-Sazeli, onun, bir seher vakti halkin kendisinden yüz çevirmesi için Allah’a dua ettigini nakletmistir. Bu duasinin bir teza¬hürü olarak onun asil söhreti, talebesi Ebü’l-Hasan es-Sazeli ile yayilmistir. Kendisi ne kadar az tanin¬missa müridi Sazeli de o kadar çok taninmistir; fikir ve görüsleri hakkindaki bilgiler ancak bu müridi vasitasiyla zamanimiza ulasmistir. Milyonlarca müridi olan Sazeliye tarikatinin kurucusu Sazeli Hazretlerini yetistirmesi, Ibn Mesis’in degerinin anlasilmasi için en büyük delildir.

(Yazinin tamami derginin Nisan sayisinda, sayi: 56)