Iyilik ve Merhamet Tecellisi: Rahim (cc)
Ahmet Edip Basaran

Besmele-i serif, Cenab-i Hakk’in rahim ismiyle tamamlanir. Rahman ve rahim isimleri arasindaki ince farka dikkat kesildigimizde, Besmele-i serifi tamamlayan ismin rahim olmasinda derin hikmetler vardir. Zira rahman ismi dünya hayatindaki her seyi kapsayan bir Ilahi rahmeti, inayeti karsilarken rahim ismi ahirette sadece mü’minleri kapsayan bir Ilahi rahmeti, bagislamayi ifade eder. Besmeleyi tamamlayan ismin rahim olmasi da nihayete yani ahirete müteallik bir durumun tecellisi gibidir. Bazi kaynaklarda rahman isminin umumilik, rahim isminin ise hususilik manasi tasidigi da dile getirilmistir. Bununla birlikte rahman ve rahim isimlerini zamanla veya mekanla sinirlandirmanin mümkün olmadigini söyleyen Islam alimleri, her iki isim arasinda bir mana farkinin olmadigini söylerler. Her iki isim de Cenab-i Hakk’in sonsuz ve sinirsiz cömertliginin ve merhametinin membaidir. Abdullah bin Abbas’in söyle söyledigi rivayet edilir: “Rahman ve rahim sefkat ve merhamet (rikkat) ifade eden Allah’in iki ismi olup her biri ötekinden daha rakiktir.”

Ilahi Hakikatleri Ulastirma:Teblig
Dr. Kübra Zümrüt Orhan

Peygamberlerin ortak özelliklerinden biri de tebligdir. En özet sekliyle teblig, Allah’in vahiy yoluyla bildirdigi hakikatleri insanlara aktarmaktir. Bu terim; Allah tarafindan vahiy yoluyla gönderilen hükümlerin hiçbirinin, peygamberler tarafindan gizlenmeden ve herhangi bir ilave yapilmadan Allah’tan geldigi sekliyle insanlara bildirilmesi, seklinde tanimlanir. Teblig bütün peygamberlerin temel vazifesidir. Baska bir ifadeyle, peygamberlerin hepsi Ilahi hakikatleri insanlara bildirmek üzere gönderilmislerdir. Bu sebeple onlar, gönderilis amaçlarini gerçeklestirmek üzere kendilerine bildirilen bütün Ilahi hakikatleri, emir ve yasaklari, eksiksiz bir biçimde insanlara ulastirmislardir. Peygamberlere verilen bu görevin ifade edildigi ayetlerden biri söyledir: “Ey peygamber! Rabbinden sana indirileni teblig et. Eger bunu yapmazsan, O’nun (cc) verdigi elçilik görevini yapmamis olursun.” (Maide, 67)

Kainata, Anlamini Getiren Gece:Kadir Gecesi
Ömer Aslan

Bir gün Hazret-i Peygamber ashabina, Israilogullarindan bir kisiyi anlatti. Bu zatin Allah yolunda bin ay boyunca cihat ettigini, gecelerini de ibadetle geçirdigini söyleyince Müslümanlar hayret içinde kaldi ve ona gipta ettiler. Bunun üzerine Allah Teala, ümmet-i Muhammed’e olan lütuf ve merhametini beyan etmek üzere Kadir suresini indirerek onlara ayetin ifadesiyle bin aydan daha hayirli (Kadir, 3) olan Kadir gecesini lütfetti. Bu durum Allah’in ümmet-i Muhammed’e verdigi deger ve kiymetin ne kadar çok oldugunu göstermektedir. Kadir kelimesinin birden fazla manaya geldigi bilinmektedir. Bunlardan biri islerin ve hükümlerin takdir edilmesidir. “O gece, her hikmetli is ayrilir.” (Duhan, 4) ayeti buna delil olarak zikredilir. Bununla beraber Ibn Abbas’tan (ra) yapilan; “Allah, o sene yagacak yagmuru, verilecek rizki, ölmeyi ve diriltmeyi, gelecek senenin takdirini yapmaktadir.” rivayeti de hikmetli islerin izahi olarak anlasilmaktadir. Kadir’in bir anlami da seref ve azamet demektir. Araplar arasinda falancanin kadri vardir denildigi zaman seref ve yüceligi kast edilir. “Kadir gecesi bin aydan daha hayirlidir.” (Kadir, 3) ayeti de bu gecenin seref ve kiymet açisindan önemini göstermektedir.

Ramazan Bayrami Mü’min Için Manevi Hasat Vaktidir
Doç. Dr. Abdulcebbar Kavak

Hazret-i Peygamber (sas), Müslümanlarin sahip oldugu üç önemli birliktelikten bahseder. Bunlar; Müslümanlari her hafta bir araya getiren Cuma namazi ile her yil kutladigimiz Ramazan ve Kurban bayramlaridir. Bu birliktelikler, Islam’in, toplumsal hayatta en üst seviyede hissedilmesini, Müslümanlarin birlik ve beraberlik ruhuyla hareket etmelerini temin eden maneviyat yüklü zaman dilimleridir.
Üç aylar olarak bilinen ve her yil bizlere büyük manevi firsatlar sunan ulvi iklimin ilk iki duragi Recep ve Saban aylaridir. Bu iki aylik süreç, manevi huzur ve ruhi kazanimlara hazirlik ve hissetme dönemleridir. Tabiri caizse iman ve amel tohumlarinin maneviyat topragiyla bulustugu ve yeserip büyümeye basladigi bir dönemdir. Ramazan ayi ise manevi ekinlerin samimiyet ve takva ile toplanip derlendigi ve hasada hazirlandigi en yogun ve en bereketli merhalelerden biridir.

Baba-Ogul Sehit Peygamberler: Hazret-i Zekeriya ve Hazret-i Yahya (as)
Dr. Mahmud Esad Erkaya

Insani kendisine güzel kulluk sergilemesi için yaratan yüce Rabbimiz nasil kulluk edilmesi gerektigini gönderdigi peygamberleriyle insanliga ögretmistir. Peygamberler bir taraftan Allah Tealanin emir ve yasaklarini gönderilmis oldugu topluma teblig ederken diger taraftan da getirdikleri dini örnek sahsiyetleriyle uygulamali olarak onlara göstermislerdir. Allah Tealanin insanligin hak yola ulasmasi için vazifelendirdigi peygamberlerden birisi de Israilogullarina gönderilen Hazret-i Zekeriyya’dir. Kur’an-i Kerim’de ismi geçen ve kissalari anlatilan Zekeriyya (as) teblig faaliyetini Filistin bölgesinde yürütmüstür. Kur’an’da, Hazret-i Zekeriyya’dan duasi makbul, Allah’a derin bir saygiyla bagli ve faziletli bir sahsiyet olarak söz edilmektedir. “Zekeriyya, Yahya, Isa ve Ilyas’i da -dogru yola iletmistik-. Hepsi de salih kimselerdendi.” (Enam, 85) ayeti onun salih bir kul oldugunu vurgulamaktadir. Salih, din ve dünyayla alakali her türlü isi Allah’in rizasina uygun ve en güzel sekilde yapan kimse için kullanilan bir sifattir. Allah Tealanin övgüyle bahsettigi salih kullari arasina katilabilmek, peygamberlerin dahi dualarinda sikça zikrettikleri bir konu olmustur. Kur’an-i Kerim’de Hazret-i Ibrahim, Hazret-i Süleyman ve Hazret-i Yusuf’un dualarinda bu husus açikça görülmektedir. (Suara, 83; Neml, 19; Yusuf, 101) Bu bakimdan Allah Tealanin Hazret-i Zekeriyya’yi salih kullarindan saymasi, onun büyüklügüne isaret etmesi açisindan önemlidir.
Kur’an-i Kerim’de Zekeriyya (as), öncelikle mabed günlerinde Hazret-i Meryem’i himaye eden bir kimse olarak karsimiza çikmaktadir. Zekeriyya (as), Hazret-i Meryem’in teyzesiyle evlidir. Annesi, Hazret-i Meryem’i, henüz dünyaya gelmeden mabede adamistir. Bu adagin bir geregi olarak Hazret-i Meryem, dogumunun ardindan veya bir müddet sonra Beytülmakdis’teki din adamlarina teslim edilir. Bu esnada mabedde kalacagi süre boyunca onu birisinin himaye etmesi gündeme gelir. Iste bu dönemde onu kimin himaye edecegi tartisilirken Imran ailesi arasinda çekilen kuradan Hazret-i Zekeriyya çikar. Diger bir deyisle Allah Teala, sevgili kulu Meryem’e bakmak üzere Hazret-i Zekeriyya’yi görevlendirir. Hazret-i Zekeriyya ve hanimi, küçük yastan itibaren Hazret-i Meryem’in bakimini üstlenir. Büyüyüp mabede yerlestikten sonra da onunla ilgilenmeye devam eder. Hazret-i Meryem’in mabedde kaldigi süre boyunca zaman zaman kendisini ziyaret edip ihtiyaçlarini gidermekle vazifeli olan Zekeriyya (as), mabede her ugradiginda bazi olaganüstü hallere sahit olmaktadir.

Duymaya Kulak Görmeye Göz Gerektir
Sami Bayrakci

Feridüddin Attar’in Evliya Tezkireleri’nde; din ve dünya sultani, inziva âleminin hazinesi, Kaf Dagi’nin simurgu, vaktin dindari ve siddiki ifadeleriyle kendisinden bahsettigi Horasan evliyasindan Ibrahim bin Edhem (ks), sahip bulundugu bütün dünya nimetlerinden vazgeçip zühd yolunu seçen bir Allah dostudur. Rivayetlerden anlasilmaktadir ki, birçok hizmetçisi bulunan zengin ve itibarli bir ailenin çocugu olarak yasamistir.
Kaynaklarda Ibrahim bin Edhem’in zühd yoluna girmesine sebep olan menkibevi bazi olaylardan söz edilmekte olup bunlarin en meshuru, hizmetçisi Ibrahim bin Bessar’in bizzat kendisinden dinleyip naklettigi hadisedir.

En Güzel Giysi
Kirkambar
M. Nezihi Pesen

Ariflerin defterlerinden birinde söyle bir hatira vardir: Gönlü Allah sevgisiyle dolu erenlerden birine Hoten padisahi güzel bir hilat/kaftan verdi. O zat buna çok sevindi, tesekkür etti, gönlü gül gibi açildi. Kaftani giydikten sonra padisahin elini öpüp söyle dedi: “Efendim, sizin hediyeniz süphesiz çok degerli ve hostur fakat kendi hirkam ondan da güzeldir.” Hür olana topraktan dösek yeter, bir hali parçasi alacagim diye baskasinin önünde yer öpmek esarettir, demis, arifler.

(Yazilarin tamami Ilim ve Irfan dergisinin MAYIS, 2020 sayisnda, sayi: 93)