BU AYDA NELER OLDU?
Mevlana’nin Seb-i Arus’u
Yavuz Sultan Selim’in Kudüs Seferi
Kudüs’ün Israil Tarafindan Baskent Ilan Edilmesi
Imam Kuseyrî’nin Vedasi
“Secde” Sairi Mehmed Akif’in Vefati
Imam Gazzali’nin Vefati

...

ALLAH’IN HÜKÜM VE TAKDIRINDE ZULÜM YOKTUR
EBUBEKIR SIFIL
Kudsî hadisin "zulüm" uyarisiyla baslamasi son derece manidar! Insan, biraz güç ve iktidar sahibi oldugunda basi hemencecik dönebilen ve kolayca zulme sapabilen bir varlik. Güç insanin en zayif yönü. Onu elde ettiginde kendisini unutup onun emri altina giriveriyor. Bu sebeple yüce Allah bizi bu yönde uyariyor: "Ben bütün mahlukatin sahibi, yaraticisi ve maliki oldugum halde zulmetmekten uzak ve münezzehim. Siz kim oluyorsunuz da, suncacik cirminizle biraz güç ve saltanat sahibi oldugunuzda, ekonomik standartlariniz veya toplumsal statünüz biraz yükseldiginde kendinizi kaybedip baskalarini ezmeye basliyorsunuz?"

Allah Tealanin hidayet verdiklerinden baska bütün insanlarin dalalette olmasi, 5 vakit namazda 35-40 kere okudugumuz Fatiha'da  tekrar ettigimiz bir duada ifadesini buluyor: "Ihdina's-sirâta'l-müstakîm…": Bizi sirat-i müstakîme ilet ya Rabbi!..

...

BU YARIS NEREYE KADAR?
M. ERDOGAN BAS
Tekasür suresinin ilk ayetleri bütün insanlara dünya metai, evlad ü iyal ve ölmüsleri hakkinda aldanmamalarini tembihlemekte; mal çogaltma, evlat ve akraba sayma yarisina girerek gururlanmanin, iftihar etmenin aldatici oldugunu vurgulamaktadir. Bu manada çagimizin içinde bulundugu mala bagimlilik hastaliginin önü alinamaz bir hal aldigini hatirlamaliyiz. Insanlarin gözünün maddeden baska bir sey görmedigi, maddenin adeta kulu-kölesi oldugu devrimizde Tekasür suresi, gözünde kalin gaflet perdesi olan insanligi ciddi manada uyarmaktadir.

...

ISLAM’IN DELILI IMAM GAZZALI
SAADETTIN ACAR
Imam Gazzali’nin Bagdat’ta günden güne söhreti artmis, ders halkasi günden güne genislemistir. Burada, bir yandan, aralarinda çok büyük alimlerin de bulundugu üç yüz seçkin ögrenciye ders verip eserler kaleme alirken, bir yandan da yogun olarak felsefe üzerine arastirmalar yapmistir. Bu süre içinde, ayrica, Batinilik akimi ve tasavvuf hakkinda da genis bir inceleme yapma imkani bulmustur.

Kaynaklarda, bu dönemde, “söhretinin ve sayginliginin, vezirlerin, emirlerin ve halifelerin ününü geride biraktigi” belirtilmektedir.

Bu yogun arastirmalarin sonucunda adeta fikrî bir bunalim geçiren Imam Gazzali, kendi ifadesine göre “tasavvufun derin ve gizli noktalarina ermenin teorik ögrenimle degil, zevk ile mümkün olabilecegi ve hakikate kuru bilgiyle degil hal ile ulasilabilecegi” sonucuna varmis ve ani bir kararla, yerine kardesi Ahmed’i birakarak Bagdat’i terk etmistir.

...

RUHUNU ARAYAN INSANLIK VE TASAVVUF
MUSTAFA MIYASOGLU
Tarikat ve tekke kültürünün temelinde insanoglunun yaratilisina uygun bir tarzda, onun diline ve idrakine seslenen sohbet vardir, yine bu kültürde zikir ve ilahilerle insanin kalbine seslenme çabasi vardir. O yüzden bugün halk arasinda Yunus Emre kadar Mevlana ve Geylani Hazretleri, Nasreddin Hoca kadar Dede Korkut, Haci Bektas Veli kadar Haci Bayram Veli, Sah-i Naksibend seviliyor, aniliyor ve onlarin menkibeleri, yasama biçimleri dilden dile aktariliyor.

...

YUSUF’UN MAKAMI
KÂMIL YESIL
Ehl-i hale göre rüya ve kalbe dogan ilim sirlar cümlesindendir. Avama anlatilmasi caiz degildir. Sir vardir ehline söylenir. Sir vardir sadece bir kiside kalir.  Mürid için bu ehil kisi öncelikle seyhidir. Eger rüyayi tabirli veya tabirsiz, ifsa edecekse mürsid-i kamil ifsa eder. Bu neden böyledir? Çünkü rüyayi gören ve bazi gayp bilgilerine muttali olan kisi, bunu kendinden bilir, gurura kapilir ve istikametini kaybeder. Halbuki tasavvufta asil olan istikamettir.

Yakup aleyhisselamin Yusuf aleyhisselama olan “Sakin bu rüyani kardeslerine söyleme, sonra sana zarar verirler.” ögüdünden de anliyoruz ki rüya, hasede sebep olur, insanin düsmanini çogaltir. Nitekim Yusuf aleyhisselam kuyuya atilmistir.
Insanoglu cahil ve nankör bir varlik oldugu için, kendisine verilen emaneti koruyamamakla malul oldugu gibi, bir sirri, sahibinin aleyhinde kullanma cür’etini de gösterir. Beserî sirlara vakif olan nice insanin o emanet bilgiyi menfaat karsiliginda ifsa ettigi görülmüstür.

...

SUFILERIN INANÇ, AHLAK VE HAYAT ÇIZGISI
KUSEYRÎ RISALESI
ZAHIT YAKIN
Tasavvuf tarihinin temel kaynaklarindan olan er-Risale’de Kuseyrî, ilk dönem sufilerinin söz, davranis ve halleriyle Islam’a gösterdikleri derin bagliligi Ehl-i Sünnet akidesi çerçevesinde ele aliyor. Kitap, tarih boyunca aranan bir kaynak olma ayricaligina her zaman sahip olmustur.

Maalesef ilk dönemlerde, tasavvuf yolunda zamanla bir duraklama ve gevseme meydana gelmis, hatta bu yol hakiki manasiyla yok olma tehlikesi atlatmistir. Kendileriyle hidayete erilen seyhler vefat etmis, onlarin siretine ve yoluna tâbi olan gençler azalmis, vera kaybolmus, tamah kuvvetlenmis, hirsin kökleri saglamlasmistir. Dine hürmet hissi kalplerden silinmis, bu tarz hürmetsizlik arttikça artmistir. Bütün bu bozulma döneminde, Abdulkerim Kuseyrî, er-Risale adli eserini kaleme almis, eser Hakk yoluna irsad görevini görürken, tasavvuf hayatinin derlenip toparlanmasina, tasavvufun hem ilim hem de yasama biçimi olarak yeniden kuvvet kazanmasina ve asirlar boyunca kendisine müracaat edilmesine vesile olmustur.

Er-Risale bir anlamda bozulan kalplere, hayata kuvvetli bir deva olmus, asirlarca sahih hayatin ölçülerini belirlemede rehberlik etmistir. 

...

ANCAK TADAN BILIR
DENIZ ÇIFTÇI
Sadakat, ahde vefa, dogruluk, ask, itaat, teslimiyet ve riza… Söz ile iddia edilmesi kolay, ancak delillendirilmeden kelimelerden ibaret kalan olmazsa olmazlar. 
Efendimize (sas) gelerek: “Seni seviyorum ya Resulallah!” diyen sahabeye Efendimizin, “Öyleyse çile gömlegini giymeye hazirlan” demesi, sevginin fedakârlik olmaksizin olmayacaginin bir göstergesidir.

Sevginin büyüklügü oraninda sadakatin, fedakârligin, vefanin ve rizanin da artmasi gerekir elbet. Iste bunlar amaca götüren yolun asamalarina göre degisen ölçülerdir. Bunun en ileri seviyesi ‘Sevgiliden gelen her sey sevgilidir’ diyebilecek, derdini dahi verenden ötürü sevecek ölçüye ulasmaktir.

...

KATKI MADDELERININ PENÇESINDEYIZ
KADIN VE AILE
Büyük bir markete alis-veris için girdiginizi düsünün. Yüzlerce ürünün siralanmis oldugu raflar arasinda dolasiyorsunuz. Çikolata, bisküvi, gofret, kek, cips, sekerleme ve sakizlar. Onlarca markanin yüzlerce çesit ürünleri. Süt ürünleri reyonundasiniz. Binbir çesit peynir, zeytin, yag, helva, süt, yogurt, ayran, yumurta ve soslar. Sarküteri reyonuna geçin. Salam, sosis, sucuk, tavuk ve et ürünleri.  Bir de temizlik maddeleri reyonuna ugrayin. Deterjan, leke çikarici, yumusatici, sampuan, sabun, dis macunu ve digerleri. Sivi yag, salça, makarna, pirinç ve hatta ekmekler. Bir tarafta donmus gidalar. Diger tarafta bütün albenisiyle siralanmis içecekler...

Hepimizin alisik oldugu görüntüler bunlar, çogumuz için birçogu vazgeçilmez. Ama aslinda hiçbirimizin asla tam olarak güvenmedigi ürünler. Bazilari temel ihtiyaçlarimiz arasina girebilir. Ama aslinda söyle bir düsününce; büyük bir kismi temelde ihtiyacimiz olmayan, bir sekilde hayatimiza girmis (ya da girdirilmis), artik bizim de üzerine fazla düsünmeden tükettigimiz günlük ürünler oluvermis.

...

PEYGAMBER GÜNLERINDE ÇOCUK OLMAK
VURAL KAYA
Enes Bin Malik çocukken
Henüz mini minicikken getirdi annesi
Hizmet etsin diye size; pamuk pamuktu elleri
Enes’in; günahsiz masum gözleriyle, bakmaya geldi
Yaniniza geldi Efendim nurunuza sefkatinize geldi
Sizin ahlakiniza, sevginize
Sizin meleklerle muhabbetinize
Sizin dünyayi imar edisinize, sizin Allah’a çagriniza
Sizin ahiret sevdaniza, sizin Allah’a en sevgili olusunuza
Getirdi annesi tutup pamuk ellerinden Enes’i.

(Yazilarin tamami Ilim ve Irfan Dergisi Aralik 2012 sayisinda...)