Mü’min, emin olandir. Mü’minin gönlü eman yurdudur. O engin gönle iltica eden emniyette olur. Ona güvenen pisman olmaz. Imanin geregi budur çünkü. Bilmeliyiz ki, insanlar elimizin ve dilimizin kötülügünden emin degilse ve bize güvenmiyorsa bir sorunumuz var demektir. Çünkü iman kalbin meselesidir; kimseye dokunmaz. Islam ise görülen bir seydir, belirtisi de emniyettir, dogruluktur, güvendir.
Mü’min tepeden bakan, lanet okuyan, beddua eden degil, tüm insanlara hatta Allah’in tüm mahlûkatina karsi kalbinde merhamet tasiyan, büyük günahkâr bile olsa kardesine ve dahi kâfirlerin bile islah olmasi için dua eden kimsedir. Baskasinin acisindan haz duymak mü’mine yakismaz. Hem birilerine cehennemi yakistiranlar, cenneti mi garantilemisler acaba?
Ayrica birilerini cehenneme itmekle, cennette bize yer açilmiyor, biliyoruz degil mi? Hatta bu bizi, maazallah oradaki -varsa eger- yerimizden de edebilir. Mü’minin kendine has bir gündemi vardir. Onun hayatinin gerisindeki fondur o, degismez asla. Hakiki ve sahici büyük bir derdi vardir, zihnini ve kalbini daima mesgul eden. O da ubudiyet bilinci, ahiret ve hesap günü telasidir. Bundan dolayi hiçbir zaman gelip geçici gündemlerin esiri olmaz o.
Mü’minin gönlü diger insanlar için bir siginaktir. Bize düsen, siginaklarimizin kapisini açik tutmak ve orayi muhabbet ve merhametle donatmaktir. Ki bize gelen bizde huzur bulsun.
Mü’min yük olan degil yük alandir. Efendimiz buyuruyor ki: “Müslüman, Müslüman’in kardesidir. Ona zulmetmez, onu (zalimlere de) teslim etmez. Kim din kardesinin bir ihtiyacini giderirse, Allah da onun ihtiyacini giderir. Kim bir Müslüman’in bir sikintisini giderirse, Allah da onun kiyamet sikintilarindan birini giderir.”
Mü’min, sadakat ehlidir. Kalbinin pusulasi her daim sidka, dogruluga ayarlidir. Dogruluk onun en belirgin ve degismez özelligidir. Sözüne sadiktir, sirrina sadiktir, dostuna sadiktir, yoluna sadiktir. En güçlü sadakati de hakikatedir. Mü’min haya sahibidir. Baskalarinin ayip ve günahlariyla degil, kendisiyle mesgul olur daima. Gözünü haramdan sakinir. Dilini giybetten ve yalandan korur. Kalbinden hasedi, kin ve nefreti uzak tutar. Allah’tan ve kuldan utanir. Mü’min, insanlarin ayiplarini ve günahlarini örtendir. Zira Allah settardir, kulunun günahlarini ifsa etmez, kulunun da bu ahlak üzere olmasini ister. Su hadis-i serif, müminin hayat rehberidir: “Bir kul bu dünyada baska bir kulun ayibini örterse, kiyamet gününde Allah da onun ayibini örter.”
Mü’min havf ve recâ yani korku ve ümit arasinda gidip gelmektedir. Yaptigi hiçbir iyilik onu Allah’tan korkmaktan alikoymaz ve isledigi hiçbir günah da onu ümitsizlige sevk etmez. Korkusuzluk ve emniyet hissi ne kadar büyük günah ise ümitsizlik de o kadar büyük günahtir çünkü. Hiç kimse yaptigi bir iyilikten dolayi bagislanmayi hak ettigini ve kurtuldugunu iddia edemez. Ve hiçbir günah da Allah’in rahmetinden büyük olamaz. Mü’min, diger tüm tariflerinin yaninda ve belki de üstünde, yüreginde merhamet ve muhabbet tasiyan kimsedir. Allah’in (cc) yarattiklarina merhamet beslemeyen, onlari muhabbetle karsilamayan kimse, büyük davalardan söz etse de meselenin hakikatini iskalamis demektir. Kula merhamet etmeyene, Yaratici da merhamet etmez. Ayni seyi muhabbete söyle uyarlayabiliriz: Yaratilani sevmeyen Yaratici’yi da sevemez. Ve öylelerini Yüce Yaratici da sevmez.
Mü’min cömerttir, kerem sahibidir. Resûl-i Ekrem Efendimiz’in o sade ama muazzam tarifine uygun bir hayat yasamaya gayret eder. Çerçeveletip duvara asilmayi hak eden o muhtesem hadisinde buyuruyor ki Efendimiz: “Allah’a ve ahiret gününe iman eden, komsusuna iyilikte ve ikramda bulunsun. Allah’a ve ahiret gününe iman eden, misafirine iyilikte ve ikramda bulunsun. Allah’a ve ahiret gününe iman eden, faydali söz söylesin veya sussun!”