ÖLÇÜYÜ VE HADDI ASMAK: ISRAF

Azginlik, taskinlik, gazap, öfke, isyan duygularin ve imanin israfidir. Israf; sadece maddede olmaz, ruh da maneviyat da israf edilirse ziyan olur gider. Maddenin israfi, nasil maddeyi yokluga sürüklerse mananin israfi da ruhu, manayi, kalbi israfa yani yokluga sürükler.
Kainat bir denge, bir ölçü ile yaratilmistir. Ahirette de hassas teraziler kurulacak, hiç kimseye haksizlik ve zulüm edilmeyecektir. Rabbimiz sonsuz güç ve kudret sahibidir.
Kader, miktar, ölçü, tarti, mizan olmazsa neyin degerli neyin degersiz oldugunu bilemeyiz. Bizler bunlarla mukayyetiz. Miktari asanlar, ölçüye uymayanlar, hakkin ve haddin sinirlarini çigneyenler kalbini, ömrünü, amelini, imanini israf etmekte, büyük bir ziyana dogru sürüklenmektedir.
Atalarimiz hazira dag dayanmaz demisler. Ölçüsüz, dengesiz, savurgan harcamalar maddenin israfidir. Bunlar sadece maddede kalmaz asil asinan içteki akil terazisi, iman mevkiidir. Maddenin ziyan olmasiyla mana da ziyan olur gider.
Ifrat ve tefrit, önümüzde iki mühim kavram. Ne o ne de o. Orta yol, yerine, geregine ve lüzumuna göre harcama. Kismadan cimrilik etmeden; har vurup harman savurmadan. Asirilik tehlikedir. Asirilik övülmemistir. Asirilik sinirlarin zorlanmasi ve hatta ihlalidir.
Allah yolunda cömertlik israf degildir. Mal da can da esas olarak Allah yolunda harcanmak içindir. Çünkü zaten vereni O’dur (cc), sahibi O’dur (cc). Ömür ancak Allah yolunda harcanirsa degerlidir; mal ancak Allah yolunda sarf edilirse bereketlidir.
Altin ve gümüs yigmak, apartmanlar daireler dikmek, dükkanlar arsalar almak zenginlik degildir. Bunlari Allah yoluna, Allah için harcamak güzeldir, aksi halde bunlarin hem dünyada hem de ahirette basimiza ne musibetler açacagini bilmeyenimiz yoktur.
Israfi; parayla pulla, malla mülkle sinirlandirmak son derece yanlistir. Hakki verilmeyen her is, hakkiyla yasanmayan her ömür israf edilmistir. Rabbimiz, razi oldugu sekilde yasamayi hepimize nasip etsin.

BIR HADSIZLIK ÖRNEGI: ISRAF
PROF. DR. ALI AKPINAR

Islam, ölçülü/dengeli fertlerden ölçülü / dengeli toplumu olusturmayi hedefleyen dindir. O, yetistirmek istedigi toplumu “insanlik için seçilip çikarilmis en hayirli ümmet, denge toplumu-vasat ümmet” ifadeleriyle tanimlamistir. “Siz, insanlar için ortaya çikarilan, dogrulugu emreden, fenaliktan alikoyan, Allah’a inanan hayirli bir ümmetsiniz.” (Al-i Imran, 110) “Böylece sizi insanlara sahit ve örnek olmaniz için tam ortada bulunan/her alanda mutedil davranan bir ümmet kildik.” (Bakara, 143) “Gögü Allah yükseltti ve mizani koydu. Sakin mizani/ dengeyi bozmayin, ölçüyü asmayin. Mizani/ölçüyü adaletle ayakta tutun ve sakin ölçüsüzlük yapmayin/ eksik tartmayin.” (Rahman, 7-9) Kur’an’in bizden istedigi ölçülü-mutedil-dengeli olma her alana samildir. Her seyden önce bu, inançta ölçülü olmakla baslar. Imam Gazzali’nin bir eserinin adi, el-Iktisadfi’l-Itikad’tir. An lami; inanç ta ölçü lü olmaktir. Buna göre iman adami, salt dogruya inanan, inancina asla sek-süphe-sirk karistirmayan kimsedir. Bunun için o, neye nasil inanacagini bilir, ona göre tereddüt etmeden inanir ve inancinin geregi neyse onu yapar. Her söz ve eylemine de iman damgasini vurur. Ardindan ibadette, amelde ölçülü ve dengeli olmak gelir. Müslüman bütün islerini ölçülü yapan, asiriya kaçmayan kimsedir. O, ibadetlerinde bile ölçülüdür. Nitekim Peygamberimiz, ümmetine sürekli oruç tutmayi, kendisini ihmal etmeyi, hiç evlenmeden ruhban hayati yasamayi yasaklamistir.

SUFILER MÜSRIF, MÜSRIFLER DE SUFI OLAMAZ
PROF. DR. SÜLEYMAN DERIN

Yüce Rabbimiz biz insanlari kendisi için yaratmis, ihtiyaçlarimizi karsilamasi için de dünya ve içindeki her seyi bizim emrimize vermistir. Bununla beraber bize verilen nimetleri keyfimize göre kullanamayiz, zira Kur’an-i Kerim’de, “Insan kendisinin basibos birakilacagini mi zanneder!” (Kiyamet, 36) buyurulmustur. Dünya nimetlerini kullanmada insan iki asiriliga düser; birisi, bu nimetleri gereksiz yere israf etmek digeri ise, gerektigi yerde harcamayarak bize sunulan firsatlari zayi etmektir. Bu baglamda, israf sadece mal ve servetin gereksizce sarf edilmesi degildir, onun kapsami çok daha genistir. Kulun, hangi hususta olursa olsun haddini asarak sinirlarini çignemesi israftir. Simdi en çok görülen israf çesitlerinden birkaçini ele alalim.

AHLAKI BIR SAVRULMA OLARAK ISRAF
PROF. DR. IBRAHIM BAZ

Insanin sahip oldugu ahlaki ilkeler onu degerli kilar ve yüceltir. Buna mukabil ahlaki ilkelerin azligi, tutarsizligi, kötü huylar ve hasletler ise insani degersiz hale getirir, yücelerden asagilara düsürür. Iste bu nedenle insan, hayatini haysiyetli sekilde devam ettirebilmek için sürekli bir muhasebe halinde bulunmali, maddi oldugu kadar manevi kar ve zarar durumunu da tespit etmelidir. Insani iflas ettiren hususlarin basinda kuskusuz israf aliskanligi ve israf kültürü gelmektedir. Iyilerden olabilmenin ilkelerini ögreten Allah, insani israf konusunda uyarmis ve müsrif olanlari sevmedigini beyan etmistir. Bilindigi üzere israf; sahip olunan imkanlari ve degerleri gereksiz yere ve gereginden fazla harcamak, mesru sinirlari asmak, savurganlik” gibi anlamlara gelir. Israf edene müsrif denir.

(Dosya yazilarinin tamami derginin 132. sayisinda.)