HER SÜNNET BÜYÜK AMELDIR

Peygamber Efendimiz (sas) hakkindaki en güzel ifadelerden bir tanesi geçmisteki kim bilir hangi arif zatin formüllestirdigi su ifade olsa gerektir: “Muhammed beserun la ke’l-beser/ Bel hüve yakutün beyne’l-hacer.”
Türkçesi sudur: “Muhammed Mustafa Efendimiz bir beserdir ama herhangi bir beser gibi degildir. Aksine o taslar arasindaki yakut gibidir.”
Efendimizin (sas) beser olmasi gerçegini Kur’an-i Kerim de dile getirir. Biz siradan insanlar gibi bir dünyevi hayat sürdürmüs görünür. Yer, üstelik sevdigi yemekler de vardir. Içer ve üstelik bazi içecekleri digerlerine tercih eder. Evlenir, çocuk sahibi olur; hastalanir, sifa arar. Bütün bunlar, disaridan bakan gözler için O’nu (sas) bize benzetir. Ama büyük bir farkla: O (sas), vahyin gözetimi, destegi ve himayesi altindadir. Masumdur yani hatasizdir. Konustugunda vahiyle konusur. Iste O’nu (sas), taslar arasindaki yakut gibi yapan budur.
Bu sebeple Efendimizin yaptigi her sey vahyin isiginda yapilmistir. Bu yüzden de siradan davranislar degildir.
O’nu (sas) izleyen kaybolmaz. O’nu (sas) seven sevilir. O’nun (sas) yolu Allah’a götürür. O’nun (sas) sözleri, fiilleri ve halleri bizim için örnektir. Büyük küçük deme¬den, yaptigi her seyi gözümüzde büyütmeliyiz, büyük görmeliyiz; kurtulusumuzun o dista küçük, içte azim fiilde oldugu kanaatimizi korumaliyiz.
Dünyanin her tarafinda Müslümanlar, evlilik anlayis¬larindan bayramlarina, mezarlarindan cenazelerine kadar, hayatin her alaninda birbirlerine benzeyen adetlere sahiptirler. Örfi bazi degisiklikler vardir ama bunlar Müslümanlarin aralarindaki mesafeyi büyütecek cinsten degildir. Bu asinaligin sebebi sünnettir. Sünnet, Müslümanlarin kültürünü olusturur. Bir Müslümanin bu dünyada Müslümanca ikamet edebilmesinin yolu, sünnet adi verilen gündelik davranis kaliplarini yasatmasindan geçer.
Ilim ve Irfan dergimizin bu sayisinda, gündelik haya¬tin içinde Efendimizin (sas) örnekligine dikkat çekmek istedik. Önemli yazilarla dolu bu dosyamizin hayirlara vesile olmasini temenni ederiz.

HAYAT SÜNNET, SÜNNET HAYATTIR
PROF. DR. SELAHATTIN YILDIRIM

Sözlükte, takip edilen yol anlamina gelen sünnet terim olarak, Hazret-i Peygamberin (sas) söz, fiil ve takrirleriyle Islam’i yasayip yorumlamasi demektedir. Bu anlamiyla sünnet hadisten daha kapsamlidir. Nitekim, “Size iki sey birakiyorum onlara siki sikiya sarildiginiz sürece yolunuzu sasirmazsiniz: Allah’in kitabi ve Resulü’nün sünneti.” (Imam Malik, Muvatta, Kader, 3) mealindeki hadis bu duruma isaret etmektedir.
Bir ayette, “Andolsun Allah’in Resulü’nde sizin için güzel bir örnek -üsve-i hasene- vardir.” buyurulmustur. (Ahzab, 21) Örnek alinacak sahsin her yönüyle uygula¬nabilecek bir hayati yasamasi önem arz etmektedir. Bu da ancak çok yönlü bir hayat deneyimine sahip olmakla mümkün olur. Ümmeti için peygamberimizin örnek olu-sunu bu açidan degerlendirmek gerekir. Çünkü sünnet, peygamberimizin Allah’in razi olacagi bir hayati yasa¬mak amaciyla takip ettigi yol demektir. Allah’in bütün insanligin hidayeti için gönderdigi Kur’an, beseri, tarihi, sosyal ve ekonomik farkliliklara ragmen bütün insanlari Resulullahin sünnetine, hayat modeline uymaya, O’nun (sas) izinden gitmeye davet etmektedir. Çünkü O’nun (sas) sünneti farkli toplumlarin hepsine örnek olabile¬cek zenginliktedir. O’nun (sas) hayati insan hayatina mükemmel bir uygulama örnegidir. Her fert Hazret-i Peygamberin hayatinda kendisi için örnek teskil edecek bir yön bulabilir. Sünneti bu evrensellik içinde düsün-memek, Peygamberimizi ve sekillendirdigi Islami hayati algilamakta, Resulullahi anlamakta çekilen zorluklarin ve düsülen yanlislarin baslica sebebidir. Baska bir ayette, “Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” buyurulmustur. (Enbiya, 107) Hazret-i Peygamberin bir topluma en kapsamli ve en kâmil manada rahmet olmasi toplumu olusturan her ferdin O’nun (sas) yasantisini örnek almasiyla gerçeklesebilir.

SÜNNETIN IHYASI ÜMMETIN INSASIDIR
YRD. DOÇ. DR. IBRAHIM BAZ

Allah’in, Hazret-i Peygamber vasitasiyla insanogluna göndermis oldugu son mesaji, yaklasik yirmi üç yilda tamamlanarak din kemale ermis¬tir. Hazret-i Peygamberin hayati, Kur’an-i Kerim’in pratige dönüsmüs halidir. Hazret-i Peygamberin birey¬sel ve toplumsal boyuttaki yasantisi, genel anlamda Islam dininin nasil anlasilmasi ve ne sekilde yasanmasi gerektigini en güzel örnek olarak ortaya koymustur. Kisaca sünnet olarak tanimlanan bu anlayis ve yasayis, Kur’an’in öngördügü temel ilkelere göre sekillenmistir. Buradan yola çikarak diyebiliriz ki, Kur’an ve sünnet bir digerinden ayrilamaz, ayrildiginda anlasilamaz veya eksik anlasilir. Bu bütünlügün adi Islam’dir.
Asirlar boyu Müslüman alimler Kur’an-sünnet birligi ve bütünlügü üzerine çalismalar yapmislardir. Görülmüstür ki Kur’an olmadan sünnet, sünnet olmadan ümmet olmaz. Ümmetin birlik ve dirligi açisindan sünnet, Kur’an ilkelerinin insanoglu tarafindan kolaylikla pratige aktarilabilecegini ve bunun neticesinin ne olacagini gösterir. Kur’an nasil kiyamete kadar var olacak bir hayat nizami ise onun pratigi olan sünnet de kiyamete kadar insanlik için örnek alinmasi gereken insani ve Islami anlamda örnek bir hayattir.
Müslümanlarin kendi içerisinde yasadigi sorunlara yahut Islam cografyasi üzerinde çikarilmak isteni¬len sorunlarin özüne baktigimizda, fitnenin sinsi bir sekilde yukarida ifade edilen Kur’an-sünnet bütünlügü üzerine odaklandigini görmekteyiz. Kur’an ile sünne¬tin arasinin açilmaya çalisildigina, Kur’an Islami gibi ifadelerle, sünnetin önemsizlestirilmeye çalisildigina -ne yazik ki- sahit olmaktayiz. Içeriden bakildiginda yasanan sorunlari Aliya Izzetbegoviç su sekilde teshis eder: “Müslümanlar, Kur’an hayatta nasil uygulanacak sorusundan kaçmak için, Kur’an’in nasil okunmasi gerektigi hususunda genis bir ilim ürettiler.” Iste tam da bu noktada, ortaya çikisi ve tarihi serencami açisindan tasavvufun, Islam’in bilgisi yaninda pratigine de önem ve hassasiyet gösteren bir ilim ve yasam biçimi oldugunu ifade etmek gerekir. Bilindigi üzere ilk zahitlerin ortaya çikisinda, dünyevilesmeye bir tepki ve Hazret-i Peygamberin örnek hayatini tatbik düsüncesi önemli bir yer tutmaktadir.

RESULULLAH EFENDIMIZIN BIR GÜNÜ
YRD. DOÇ. DR. IBRAHIM TOZLU

Bizim için, sevgili, Peygamber Efendimiz Hazret-i Muhammed Mustafa’dir. Bu siradan bir ask, sevgi degildir. Yüce Mevla bu sevgiyi hub kelimesiyle (Bkz. Al-i Imran, 31) tarif etmis, ayrica “Peygamber, mü’minlere kendi canlarindan daha önce gelir.” (Ahzab, 6) buyurarak O’nun (sas) olmadigi bir hayatin yasanilasi bir yer olmadigini beyan etmistir. Buradaki hassasiyeti su hadiseyle beraber tefekkür etmek gerekir. Bir gün Efendimiz, Hazret-i Ömer’le (ra) mülakat halindedir. Hazret-i Ömer (ra), nefsin zafiyetlerini kast ederek, “Ya Resulallah, sen bana nefsim hariç her seyden çok daha sevimlisin.” der. Efendimiz, “Hayir, sen beni nefsinden daha çok sevmedikçe iman etmis olamazsin.” buyurur. Bunun üzerine Hazret-i Ömer (ra), “Ey Allah’in Resulü! Sen bana nefsimden daha fazla sevimlisin.” deyince Efendimiz, “Iste simdi oldu ey Ömer!” buyurur. (Buhari, Eyman, 3) Gün içinde sevgiliyi hatirlatacak bazi sünnetlerini bilmek ve onlari gönüllerimizde yad etmektir bu yazimizda niyetimiz. Asagida zikredeceklerimizin hülasasi, bir günde Peygamberimiz bu sekilde yasardi, deyip geçivermek degildir elbette. Zira zikredeceklerimiz Efendimizin hayatindan sadece bir kesittir; yoksa vahyin gölgesinde yasayan bir peygamberin hayatina had/sinir koymak mümkün degildir. Ancak hadis kaynaklarinda tespit edebildiklerimizi -imkan nispetinde- derlemektir, hepsi bu! Sonrasi ise kendi hayat tarzimizdan yola çikarak, günümüzü O’nun (sas) sünnetine uygun hale getirmektir.
Yirmi dört saatimizi içine alacak sekilde sevgili Peygamberimizin (sas) bazi sünnetlerini temel baslik¬lar altinda ele almak isteriz…

Dosya yazilarinin tamami Ilim ve Irfan dergisinin Aralik, 2017; 64. sayisinda.