TASAVVUF GÜNÜMÜZ INSANINA NE SÖYLER?

Tasavvuf-toplum, tasavvuf-birey iliskileri eskiden beri üzerinde önemle durulan bir konudur.

Tasavvufî hayatin bireye ve topluma kazandirdiklari veya tam tersine kaybettirdikleri meselesi ciddi tartismalara sebep olmustur. Sadece Islam’da degil bütün dünya dinlerinde özellikle Musevilikte ve Hiristiyanlikta bir tür tasavvuf/mistisizm vardir. O dinlerde de bunun mesruiyeti ve kabul edilebilirligi tartisilmistir. Din adina mistisizmi kabul eden de reddeden de olmustur.

Mistisizm dinle ilgili oldugu gibi felsefe ve ideolojilerle de ilgili olabilmektedir. Mistik felsefî düsünceler ve sistemler bulundugu gibi mistik yönü agir basan ideolojiler de mevcuttur. Bu ideolojiler sosyal, siyasal ve dünya görüsü seklinde de olabilir. Materyalizmin ve komünizmin bile bir mistigi vardir. Mistisizmin kökü bireylerin ve toplumlarin dogalarinda mevcuttur denebilir. Ancak bunun gerek zaman gerekse toplumlar itibariyle çesitli tezahürleri ve sekilleri bulunmaktadir. Islam tasavvufu ile Hiristiyan mistisizmi ayni sey degildir, aralarinda önemli sayilacak farklar bulunmaktadir. Bu farklar toplumlarin ve kavimlerin kültürlerinden, özellikle de dinlerinden kaynaklanir. Islam tasavvufunun kaynagi Kur’an-i Kerim ve Hazret-i Peygamber’in yasadigi manevi ve ruhani hayattir. Bu hayat da sahih ve hak bir itikaddan, ihlâsli bir ibadetten ve dürüst bir ahlaktan ibarettir. Marifet ve irfan bu hayatin mahsulü ve semeresidir.

Bununla beraber Müslüman toplumlarda dis kaynaklardan gelen tesirler ve sizmalar sebebiyle Islam’in ruhu ile bagdasmayan çesitli tasavvufî akimlarin bulundugu, bunlarin Islam açisindan mesru ve caiz görülmedigi de bir gerçektir.

Sünni Islam, Sülemi’nin Tabakatü’s-Sufiyye, Abdurrahman Cami’nin Nefahatü’l-Üns’te anlattiklari mutasavviflari, onlara nispet edilen çesitli tarik ve tarikatlari kabul eder. Islam tasavvufu dendigi zaman söz konusu mutasavviflarin günümüzdeki bilgili, bilinçli, deneyimli, ehliyetli ve samimi takipçileri anlasilir.

(Yazinin tamami Ilim ve Irfan dergisi Mart (2014) sayisinda.)